- Ponad 37 tys. wniosków o polubowne rozstrzygnięcie sporu wpłynęło w latach 2017-2018 do podmiotów uprawnionych.
- Konsumenci najczęściej zwracali się po mediację lub koncyliację do Inspekcji Handlowej – ponad 17 tys. wniosków.
- Największym zainteresowaniem cieszyła się branża finansowa. Do Rzecznika Finansowego, Sądu Polubownego przy KNF i Arbitra Bankowego trafiło łącznie ponad 14 tys. wniosków.
Możliwość polubownego rozstrzygnięcia sporu z przedsiębiorcą (w skrócie ADR od angielskiej nazwy Alternative Dispute Resolution) wprowadziła ustawa o pozasądowym rozwiązywaniu sporów konsumenckich, która weszła w życie 10 stycznia 2017 r. W osiągnięciu porozumienia pomagają podmioty uprawnione. Są one certyfikowane przez prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, niezależne i bezstronne.
Z końcem kwietnia 2019 r. podmioty uprawnione opublikowały na swoich stronach internetowych sprawozdania z działalności w 2018 r., a także przekazały prezesowi UOKiK, który nadzoruje system ADR w Polsce, podsumowanie swojej dotychczasowej działalności.
ADR – dane statystyczne
Ze sprawozdań podmiotów ADR wynika, że Polacy (zarówno konsumenci, jak i przedsiębiorcy) mają coraz większą świadomość alternatywnych metod rozwiązywania sporów. Świadczy o tym wzrost liczby wniosków o wszczęcie postępowania ADR.
W latach 2017-2018 złożono 37 036 wniosków. Najczęściej dotyczyły one sporu o reklamację artykułów przemysłowych (w tym głównie obuwia) oraz usług finansowych (najczęściej kredytów hipotecznych).
Najwięcej wniosków trafiło do: Inspekcji Handlowej (17 496), Rzecznika Finansowego (7 755), Sądu Polubownego przy Komisji Nadzoru Finansowego (5 348), prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej (3 364) i Arbitra Bankowego (1 665). Rzecznik Praw Pasażera przy prezesie Urzędu Transportu Kolejowego zwrócił uwagę na bardzo duży wzrost rozpoznawalności instytucji – w 2018 r. wpłynęło do niego o 70 proc. więcej wniosków niż w roku poprzednim.
Podstawową zasadą postępowania polubownego jest jego dobrowolny charakter. W praktyce oznacza to, że postępowanie może być prowadzone wyłącznie po uzyskaniu zgody obu stron sporu. Sąd Polubowny przy KNF odnotował wzrost zainteresowania stron udziałem w postępowaniu polubownym, o czym świadczy procent wyrażonych zgód na udział w postępowaniu (w 2017 r. – 38 proc., w 2018 r. – 44 proc.).
Średnio postępowania polubowne trwały 89 dni. Najkrócej – przeciętnie 28 dni – przed prezesem UKE (telekomunikacja), najdłużej – średnio 316 dni – przed Rzecznikiem Finansowym.
Gdzie się zgłosić, gdy chcesz polubownie rozwiązać spór?
- Inspekcja Handlowa – spory związane ze sprzedażą towarów i usług,
- Rzecznik Finansowy – spory finansowe i ubezpieczeniowe,
- Sąd Polubowny przy Komisji Nadzoru Finansowego – spory finansowe,
- Arbiter Bankowy przy Związku Banków Polskich – tylko spory z bankami,
- Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej – spory telekomunikacyjne i pocztowe,
- Koordynator ds. negocjacji przy prezesie Urzędu Regulacji Energetyki – spory z dostawcami prądu, gazu, ciepła,
- Rzecznik Praw Pasażera Kolei przy prezesie Urzędu Kolejowego – spory z przedsiębiorcami kolejowymi,
- Rzecznik Praw Pasażerów przy prezesie Urzędu Lotnictwa Cywilnego – spory z liniami lotniczymi z zakresu odmowy przyjęcia na pokład, odwołania lub opóźnienia lotu,
- Izba Gospodarki Elektronicznej – spory dotyczące sprzedaży towarów i usług przez internet z członkami Izby,
- Centrum Polubownego Rozwiązywania Sporów dotyczących Żywności – spory z zakresu sprzedaży produktów spożywczych.
Informacje o każdym z podmiotów ADR można znaleźć na stronie polubowne.uokik.gov.pl.
W przypadku sporu o towar lub usługę, którą kupiono przez internet, można złożyć wniosek także przez platformę ODR (Online Dispute Resolution). To strona prowadzona przez Komisję Europejską, dostępna m.in. w języku polskim, przydatna zwłaszcza podczas próby rozwiązania konfliktu z przedsiębiorcą z innego kraju Unii Europejskiej.
Postępowanie polubowne
- Jest postępowaniem poreklamacyjnym – przed złożeniem wniosku o jego wszczęcie należy złożyć reklamację i poczekać na jej rozpatrzenie przez przedsiębiorcę.
- Opiera się na dobrej woli i chęci porozumienia, dlatego wymaga zgody obu stron sporu. Przedsiębiorca może odmówić udziału w postępowaniu, a w takiej sytuacji podmiot ADR jest obowiązany zakończyć postępowanie polubowne.
- Nie wymaga fizycznej obecności stron sporu – może być prowadzone w drodze korespondencji mailowej.
- Powinno zakończyć się w ciągu 90 dni od otrzymania przez podmiot uprawniony kompletnego wniosku.
- Jest (co do zasady) bezpłatne.
- Może pozytywnie wpłynąć na budowanie życzliwych relacji z konsumentami, a tym samym wzmocnić dobre imię przedsiębiorcy.
Czytaj więcej na:
https://www.uokik.gov.pl/aktualnosci.php?news_id=15565
