W dniu 15 marca obchodzimy Światowy Dzień Konsumenta.
Po raz pierwszy obchody odbyły się w 1983 r. w rocznicę przemówienia prezydenta Johna F. Kennedy`ego, wygłoszonego w 1962 r. w Kongresie Stanów Zjednoczonych. Dotyczyło ono projektu ustawy o ochronie praw konsumenta.
W Polsce Światowy Dzień Konsumenta obchodzony jest oficjalnie od roku 2000. Instytucjonalnie ochrona konsumentów w Polsce jest zadaniem wielu podmiotów administracji rządowej, samorządowej i organizacji pozarządowych, które łącznie stanowią system pozarządowego rozwiązywania sporów konsumenckich (Alternative Dispute Resolution), tzw. ADR.
Konsumenci w Polsce dysponują szerokim wyborem podmiotów, do których mogą się zwrócić o bezpłatną poradę prawną. Instytucje konsumenckie, to:
- Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów;
- Powiatowi / Miejscy rzecznicy konsumentów,
- Stowarzyszenie Konsumentów Polskich,
- Federacja Konsumentów,
- Europejskie Centrum Konsumenckie.
Wśród organów administracji rządowej na czołowe miejsce wysuwają się organy Inspekcji Handlowej jako horyzontalne podmioty ADR, tj. podmioty właściwe w tych sprawach, dla których nie utworzono sektorowo właściwego ADR.
Inspekcja Handlowa w Gdańsku realizuje zadania w tym zakresie w formie:
- poradnictwa konsumenckiego i instruktaży dla przedsiębiorców,
- pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich w dwóch formach – mediacji (postępowa umożliwiającego zbliżenie stanowisk sporu między konsumentem a przedsiębiorcą oraz koncyliacji (przedstawienia stronom sporu konsumenckiego propozycji rozwiązania sporu),
- działalności Stałego Sądu Polubownego przy Pomorskim Wojewódzkim Inspektorze Inspekcji Handlowej.
W ubiegłym roku pracownicy Inspekcji Handlowej w Gdańsku udzielili łącznie 4737 porad i instruktaży, z czego 4249 porad zostało udzielonych konsumentom, a 488 przedsiębiorcom. Najczęstszym tematem tych informacji były przede wszystkim zagadnienia związane z instytucjami chroniącymi konsumentów, tj. niezgodność towaru z umową i gwarancja.
Efektem tej działalności jest wzrost świadomości prawnej konsumentów i przedsiębiorców. Prowadzona przez pracowników Inspektoratu edukacja konsumencka powoduje zmniejszenie ilości skarg kierowanych przez konsumentów na przedsiębiorców oraz zmniejszenie ilości wniosków o pozasądowe rozwiązywanie sporów konsumenckich.
POZASĄDOWE ROZWIĄZYWANIE SPORÓW KONSUMENCKICH.
W 2024 roku do Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej w Gdańsku wpłynęło 321 wniosków o wszczęcie postępowań w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich.
Do powtarzających się problemów, które prowadziły do powstania sporów między konsumentem a przedsiębiorcą należało przede wszystkim nieuwzględnianie reklamacji składanych przez konsumentów z tytułu niezgodności towaru z umową oraz gwarancji. Dotyczyło to transakcji dokonywanych w sklepach stacjonarnych, jak i na odległość. Konsumenci bardzo często wskazywali na niewłaściwą jakość towarów branży przemysłowej i informowali o braku obiektywizmu przedsiębiorców przy rozpatrywaniu reklamacji. Dotyczyło to transakcji dokonywanych w sklepach stacjonarnych, jak i na odległość. Utrzymywała się tendencja wzrostowa w zakresie wniosków dotyczących umów zawieranych na odległość. Wnioski dotyczyły również nienależytego wykonywania przez przedsiębiorców umów o dzieło oraz innych umów o świadczenie usług, przede wszystkim remontowo-budowlanych i motoryzacyjnych. Przeprowadzono 203 postępowania w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich, 56,35% sporów cywilnoprawnych zostało zakończonych polubownie.
Wnioski były składane wyłącznie przez konsumentów. Zachęcamy konsumentów, a także przedsiębiorców do korzystania z tej formy rozstrzygania nieporozumień przy zawieraniu umów sprzedaży towaru, o dzieło, czy też zlecenia. Wnioski można składać w formach: pisemnej – osobiście, listownie, elektronicznie. Druki i wszelkie dane są dostępne na naszej stronie internetowej.
STAŁY SĄD POLUBOWNY W GDAŃSKU.
Inną formą rozwiązywania sporów konsumenckich są postępowania prowadzone przez Sąd działający przy Pomorskim Wojewódzkim Inspektorze Inspekcji Handlowej. I tak w roku poprzednim do tego sądu wpłynęło 58 wniosków o rozpoznanie sprawy. W postępowaniu wstępnym zakończono 11 spraw ugodami.
Warto podkreślić, iż postępowania przed Stałym Sądem Polubownym są szybkie – mniej sformalizowane niż przed sądem powszechnym oraz bezpłatne – za wyjątkiem obciążenia kosztami opinii biegłego przez stronę przegrywającą spór. Wyroki tego Sądu mają moc prawną, tożsamą z wyrokami sądów powszechnych.
Wszelkie informacje o Sądzie są również dostępne na naszej stronie internetowej.
W imieniu Pomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej, pracowników Inspektoratu i własnym, w Światowym Dniu Konsumenta chciałbym życzyć wszystkim konsumentom wyłącznie udanych zakupów, jak najmniejszej ilości sporów z przedsiębiorcami, a także rzetelnych sprzedawców i usługodawców.
Rzecznik Prasowy
Wojewódzkiego Inspektoratu
Inspekcji Handlowej w Gdańsku
Waldemar Kołodziejczyk
